درباره آماده سازی نمونه آزمایش با میکروسکوپ AFM چی می دانید؟
با اختراع میکروسکوپ های پروب روبشی در اواخر قرن بیستم علاوه بر رساناها، امکان تصویربرداری از نمونه بدون نیاز به خلاء فراهم شد و نقطه عطفی در نانوسکوپی اتفاق افتاد. میکروسکوپ های نیروی اتمی (AFM)، گروهی از میکروسکوپ های پروب روبشی هستند که علاوه بر امکان تصویربرداری در محیط غیر خلاء، می توانند از نمونه های زیستی و نارسانا نیز تصویربرداری کرده و همچنین در تعیین خواص مختلف نمونه ها، آنالیزهای کاربردی در اختیار محققین قرار دهند. در این مقاله به بررسی جنبه های گوناگون آماده سازی نمونه آزمایش با میکروسکوپ AFM می پردازیم.
آشنایی با کاربرد میکروسکوپ نیروی اتمی
پیش از آغاز فرآیند آماده سازی نمونه نخست باید از کاربرد استفاده از این میکروسکوپ بر روی نمونه یا نمونه های مورد نظر اطمینان یافت. برای استفاده از این دستگاه نمونه های مورد نظر باید واجد شرایط زیر باشند:
1) جامد باشند. در این دستگاه امکان آزمایش بر روی نمونه های سیال (مایع و گاز) وجود ندارد. بنابراین پیش از آغاز نمونه سازی باید از جامد بودن نمونه مطمئن شد.
2) چنانچه نمونه مورد نظر پودری است می بایست عملیات اضافه تری در فرآیند آماده سازی آن، به منظور تبدیل پودر به یک قالب[1] انجام گردد. شرح این عملیات در ادامه آماده سازی نمونه خواهد آمد.
2) صاف باشد. نمونه مورد نظر باید صاف باشد و زبری[2] آن نباید بیش تر از 15µm باشد. اگر نمونه پیش از فرآیند آماده سازی زبری زیادی دارد، لازم است در گام نخست برای آماده سازی، نمونه تا درجه 1200 سمباده زنی شود.
3) باید از بیشینه[3] ضخامت نمونه قابل دریافت در دستگاه میکروسکوپی که قرار است از آن استفاده شود، پیش از آغاز فرآیند آماده سازی آگاهی کسب نمود. شما باید اطمینان پیدا کنید که نمونه شما بالای «میله اسکنر»[4] به خوبی تنظیم و هماهنگ خواهد شد.
روند آماده سازی
یک محلول سوسپانسیون (جامد در مایع) در آب یا اتانول (اتیل الکل) با غلظت 0.1 mg/mL تهیه کنید. سپس به کمک ورقه های تازه برش خورده از جنس میکا یک دسته نوار چسبیده به هم ایجاد کنید. حال یک قطره از محلول سوسپانسیون روی سطح میکا بریزید و به مدت 5 دقیقه بی حرکت و آرام بگذارید. سپس به کمک جریانی از هوا (مانند سشوار) قطره را از روی سطح پاک کنید.
دقت کنید نمونه یا نمونه های شما نباید پیش از قرارگیری در دستگاه میکروسکوپ بر روی سطح خود اثری از گرد و غبار و حتی اثر انگشت داشته باشند.
[1] BulK
[2] Roughness
[3] Maximum
[4] Tube Scanner